Creeds of Christendom, with a History and Critical notes. Volume II. The History of Creeds. - Christian Classics Ethereal Library (2024)

THE GRADUAL FORMATION OF THE APOSTLES' CREED.

This Table shows the date of the several Articles and the verbal variations of the Apostles' Creed, as far as they can be ascertained, from the earliest rules of faith to the eighth century, or from Irenæus to Pirminius. The first occurrence of any word or phrase of the Creed is marked by small capitals.

Ultimate Text of the Western Creed. ——— Pirminius, A.D. 750.	Credo (I believe):
	Art. I.			Art. II.
	In Deum Patrem	Omnipotentem	Creatorem cœli et terræ	Et in Jesum Christum	Filium ejus Unicum	Dominum nostrum
	In God the Father	Almighty	Maker of Heaven and Earth	And in Jesus Christ	His only Son	Our Lord
I. St. Irenæus, A.D. 200.	[Πιστεύω] εἰς ἕνα Θεόν Πατέρα	παντοκράτορα	τὸν πεποιηκότα τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, καὶ τὰς θάλασσας καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς	καὶ εἰς ενα Χριστὸν Ἰησοῦν	τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ	(τὸν Κύριον ἡμῶν, δἰ οὗ τὰ πάντα)
II. Tertullian, A.D. 220.	In unicum Deum.	Omnipotentem	mundi conditoremm	Jesum Christum	Filium ejus
III. St. Cyprian, A.D. 250.	In Deum Patrem			in Christum	Filium
IV. Novatian, A.D. 260.	In Deum Patrem	Dominum omnipotentem		in Christum Jesum	Filium Dei	Dominum Deum Nostrum
V. Marcellus, A.D. 341.	εἰς Θεὸν	παντοκράτορα		εἰς Χριστὸν Ἰησοῦν	τὸν υἰὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ	τὸν Κύριον ἡμῶν
VI. Rufinus, A.D. 390. Aquileja.	In Deum Patrem	omnipotentem	invisibilem et impassibilem	et in Jesum Christum	unicum Filium ejus	Dominum nostrum
VII. Rufinus, Rome, A.D. 390.	In Deum Patrem	omnipotentem		et in Jesum Christum	unicum Filium ejus	Dominum nostrum
VIII. St. Augustine, A.D. 400.	In Deum Patrem	omnipotentem		et in Jesum Christum	unicum Filium ejus also [unigenitum]	Dominum nostrum
IX. St. Nicetas, A.D. 450.	In Deum Patrem	omnipotentem		et in Jesum Christum	Filium ejus
X. Eusebius Gallus, A.D. 550 (?).	In Deum Patrem	omnipotentem		et in Jesum Christum	Filium ejus	Dominum nostrum
XI. Sacramentarium Gallicanum, A.D. 650.	In Deum Patrem	omnipotentem	creatorem cœli et terræ	et in Jesum Christum	Filium ejus unigenitum sempiternum	Dominum nostrum

THE GRADUAL FORMATION OF THE APOSTLES' CREED.

A blank space indicates that the portion of the Article under which it occurs had not at that time come into general use. The Table is based on J. R. Lumby's History of the Creeds (Cambridge, 1873), p. 182, but contains several additions, especially the chief ante-Nicene rules of faith, viz., that of Irenæus, Adv. hær. I. 10 (Greek); III. 4 (Latin, in parentheses); and IV. 33 (Greek, in parentheses); and that of Tertullian, De virg. veland. c. 1; Adv. Prax. c. 2 (in parentheses); and De præscr. hær. c. 13 (in parentheses).

Credo (I believe):
Art. III.				Art. IV.
Qui Conceptus est	De Spiritu Sancto	Natus	Ex Maria Virgine	Passus	Sub Pontio Pilato	Crucifixus	Mortuus	Et Sepultus
Who was Conceived	By the Holy Ghost	Born	Of the Virgin Mary	Suffered	Under Pontius Pilate	Was Crucified	Dead	And Buried
τὸν σαρκωθέντα ὑπὲρ τῆς ἡμτέρας σωτηρίας (ἄνθρωπος ἐγένετο)		(Generationem)	τὴν ἐκ παρθένου γέννησιν (ex Virgine)	καὶ τὸ πάθος	(sub pontio pilato)
(missum a Patre in Virginem)	(ex spiritu Patris Dei et virtute)	Natum (carnem factum et ex ea natum)	ex virgine maria	crucifixum (passum)	sub Pontio Pilato		(mortuum)	(et sepultum secundum Scripturas)


	ἐκ πνεύματος ἁγίου	γεννηθέντα	καὶ Μαρίας τῆς παρθένου		τὸν ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου	σταυρωθέντα		καὶ ταφέντα
qui	de Spiritu Sancto	natus est	ex Maria Virgine		sub Pontio Pilato	crucifixus		et sepultus
qui	de Spiritu Sancto	natus est	ex Maria Virgine		sub Pontio Pilato	crucifixus		et sepultus
qui	de Spiritu Sancto also [per Sp. Sanct.]	natus est	ex Maria Virgine also [et]	passus	sub Pontio Pilato	crucifixus		et sepultus
qui	ex Spiritu Sancto	natus est	et Virgine Maria	passus	sub Pontio Pilato
qui conceptus est	de Spiritu Sancto	natus est	ex Maria Virgine				mortuus	et sepultus
qui conceptus est	de Spiritu Sancto	natus est	ex Maria Virgine	passus	sub Pontio Pilato	crucifixus	mortuus	et sepultus

THE GRADUAL FORMATION OF THE APOSTLES' CREED—Continued.

Ultimate Text of the Western Creed. ——— Pirminius, A.D. 750.	Credo (I believe):
	Art. V.				Art. VI.
	Descendit ad Inferna	Tertia die	Resurrexit	A mortuis	Ascendit ad cœlos	Sedet ad dexteram	Dei	Patris	Omnipotentis
	He descended into Hell	The third day	He rose again	From the Dead	He ascended into Heaven	And sitteth at the right hand	Of God	The Father	Almighty
I. St. Irenæus, A.D. 200.			καὶ τὴν ἔγερσιν (et resurgens)	ἐκ νεκρὼν	εἰς τοὺς οὐρανοὺς ἀνάληψιν (et in claritate receptus)
II. Tertullian, A.D. 220.		tertia die	resuscitatum (a Patre) (resurrexisse)	e mortuis	receptum in cœlis (in cœlis resumptum) (in cœlos ereptum)	sedentem nunc ad dexteram		patris
III. St. Cyprian, A.D. 250.
IV. Novatian, A.D. 260.
V. Marcellus, A.D. 341.		καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ	ἀναστάντα	ἐκ τῶν νεκρῶν	ἀναβάντα ἐς τοὺς οὐρανοὺς	καὶ καθημένον ἐν δεξίᾳ		τοῦ πατρὸς
VI. Rufinus, A.D. 390. Aquileja.	descendit in inferna	tertia die	resurrexit	a mortuis	ascendit in cœlos	sedet ad dexteram		Patris
VII. Rufinus, Rome, A.D. 390.		tertia die	resurrexit	a mortuis	ascendit in cœlos	sedet ad dexteram		Patris
VIII. St. Augustine, A.D. 400.		tertio die	resurrexit	a mortuis	ascendit in cœlos	sedet ad dexteram		Patris
IX. St. Nicetas, A.D. 450		tertio die	resurrexit	vivus a mortuis	ascendit in cœlos	sedet ad dexteram		Patris
X. Eusebius Gallus, A.D. 550 (?).		tertia die	resurrexit	a mortuis	ascendit ad cœlos	sedet ad dexteram	dei	Patris	omnipo-tentis
XI. Sacramentarium Gallicanum, A.D. 650.	Descendit ad Inferna	tertia die	resurrexit	a mortuis	ascendit ad cœlos	sedet ad dexteram	Dei	Patris	omnipotentis

THE GRADUAL FORMATION OF THE APOSTLES' CREED.

Credo (I believe):
Art. VII.	Art. VIII.	Art. IX.			Art. X.	Art.XI.	Art. XII.
Inde venturus est judicare vivos et mortuos	In Spiritum Sanctum	Sanctum Ecclesiam	Catholicam	Sanctorum Communionem	Remissionem peccatorum	Carnis Resurrectionem	Vitam Æternam
From thence he shall come to judge the quick and the dead	In the Holy Ghost	The Holy Catholic Church		The Communion of Saints	The Forgiveness of Sins	The Resurrection of the Body	And the Life Everlasting
τὴν ἐκ τῶν οὐρανῶν ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς παρουσίαν αὐτοῦ ἐπὶ τὸ ἀνακεφαιλαιώ-σασθαι τὰ πάντα (In gloria venturus)	καὶ εἰς πνεῦμα ἅγιον						ἀφθαρσίαν καὶ δόξαν αἰωνίαν
venturum judicare vivos et mortuos (venturum cum claritate)	(spiritum sanctum, Paracletum, Sanctificatorem fidei eorum qui credunt in Patrem et Filium et Spiritum Sanctum)					per carnis etiam resurrectionem (cum carnis restitutione)	(ad sumendos sanc. in vitæ æter. et promiss. cœles, fructum et ad profanos adjud. igni perpetuo)
	in Spiritum Sanctum	per sanctam ecclesiam			remissionem peccatorum		vitam æternam
	in Spiritum Sanctum
ὅθεν ἔρχεται κρίνειν ζῶντας καὶ νεκρούς	καὶ εἰς τὸ άγιον Πνεῦμα	ἁγίαν ἐκκλησίαν			ἄφεσιν ἀμαρτιῶν	σαρκὸς ἀνάστασιν	ζωὴν αἰώνιον
inde venturus est judicare vivos et mortuos	et in Spiritu Sancto	Sanctam Ecclesiam			remissionem peccatorum	hujus carnis resurrectionem
inde venturus est judicare vivos et mortuos	et in Spiritu Sancto	Sanctam Ecclesiam			remissionem peccatorum	carnis resurrectionem
inde venturus est judicare vivos et mortuos	et in Spiritum Sancto	Sanctam Ecclesiam			remissionem peccatorum	carnis resurrectionem	vitam æternam
inde venturus est judicare vivos et mortuos	et in Spiritum Sancto	Sanctam Ecclesiam	catho-licam		remissionem peccatorum	carnis hujus resurrectionem	vitam æternam
inde venturus est judicare vivos et mortuos	et in Spiritum Sancto	Sanctam Ecclesiam	Catholicam	sanctorum communionem	remissionem peccatorum	carnis resurrectionem	vitam æternam
inde venturus est judicare vivos et mortuos	et in Spiritum Sancto	Sanctam Ecclesiam	Catholicam	sanctorum communionem	remissionem peccatorum	carnis resurrectionem	vitam æternam